بازاریابی سبز به یکی از جذاب‌ترین و چالش‌برانگیزترین تکنیک‌های فروش گفته می‌شود که از ارتباط مستقیمی با سلامت مردم و همچنین محیط زیست برخوردار است.

همان‌طور که می‌دانید زمین روزبه‌روز دچار تغییرات گسترده‌ای می‌شود و در معرض خطرات گوناگونی همچون آلودگی هوا و آلودگی آب، تولید بی‌رویه و رهاکردن پلاستیک‌ها در محیط زیست، وجود انواع زباله‌ها و … است. این میزان آلودگی به حدی است که حتی مواد شیمیایی تولید شده توسط کارخانه‌ها نیز در نقاط مختلف محیط زیست دیده می‌شوند.

اهداف ابزاریابی سبز

این موضوع باعث شده است تا اهمیت توجه به محیط زیست و حفظ آن برای مردم نسبت به سال‌های گذشته افزایش پیدا کنند؛ به همین دلیل مردم به دنبال این هستند که با پرداخت پول بیشتر، محصولی را خریداری کنند که برای محیط زیست خطری نداشته باشد و همچنین از سازگاری بیشتری با آن برخوردار باشد.

نکته دیگری که باید به آن توجه کنید این است که بسیاری از فروشندگان به دنبال این هستند که با تولید محصولات سالم‌تر، میزان آسیب وارد شده به محیط زیست را کاهش دهند. فروشندگان در شرکت‌های خود محصولات سالم‌تری را تولید می‌کنند تا سهم خود در جلوگیری از آسیب بیشتر به کره زمین را انجام داده باشند؛ در این زمان مفهوم بازاریابی سبز به وجود می‌آید.

امروزه بازاریابی سبز تحت عنوان‌های دیگری همچون بازاریابی گرین و یا بازاریابی محیط زیستی نیز شناخته می‌شود.

بازاریابی محیط زیستی شامل توسعه و تبلیغ محصولاتی می‌شود که از میزان سازگاری بالایی با محیط زیست برخوردار هستند و همچنین میزان آسیب آن‌ها به محیط زیست و کره زمین بسیار پایین است. همان‌طور که در توضیحات قبلی بیان کردیم، امروزه بازاریابی سبز از میزان محبوبیت بالایی برخوردار شده است، زیرا در همه مراحل تولید تا بسته‌بندی و حتی ارسال محصولات حداقل آسیب به محیط زیست موردتوجه قرار می‌گیرد.

استفاده از مواد بازیافتی

یکی از نمونه‌های استفاده از بازاریابی سبز این است که از موادی که بازیافت آن‌ها ساده‌تر است و یا ارسال کردن آن‌ها با استفاده از شیوه‌هایی که گاز کربن‌دی‌اکسید کمتری تولید می‌کنند، به کار گرفته می‌شوند.

نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که هزینه انجام بازاریابی سبز در مقایسه با دیگر شیوه‌های فروش که وجود دارد، کمی بالا است؛ اما همان‌طور که می‌دانید تقاضای مردم برای استفاده از محصولات به‌دست‌آمده از طریق بازاریابی محیط زیستی یا سبز، افزایش پیدا کرده است و این مورد می‌تواند سودآور باشد. برای روشن‌تر شدن این موضوع به بیان یک مثال می‌پردازیم:

توجه داشته باشید آن دسته از محصولاتی که در آمریکای شمالی تولید می‌شوند و به دست مردم می‌رسند، طبیعتاً دارای قیمت بالاتری نسبت به محصولاتی هستند که در دیگر قاره‌ها و کشورها با نیروی کار ارزان تولید می‌شوند؛ اما در عوض برای انتقال و فروش این محصولات، میزان کربن‌دی‌اکسید کمتری تولید خواهد شد؛ زیرا برای جابه‌جایی این محصولات از طریق کشتی و یا هواپیما سوخت زیادی مصرف نمی‌شود.

چنانچه افراد قصد استفاده از بازاریابی سبز را داشته باشند، باید تمامی مراحل از تولید تا دسته‌بندی و ارسال محصولات برای مردم را به شیوه سبز انجام دهند.

در واقع این دسته از افراد باید دارای چارچوب مشخصی باشند که این اطمینان را برای مردم ایجاد کنند که فقط به دنبال درآمدزایی نیستند و مسئله محیط زیست نیز یکی از دغدغه‌های آن‌ها است. این موضوع باعث می‌شود تا مسئله تبلیغ محصولات سبز با کمی دشواری همراه باشد، زیرا وجود فقط یک اشتباه در زمان انجام تبلیغ و یا بازاریابی می‌تواند شکست جبران‌ناپذیری را برای کسب‌وکار افراد ایجاد کند.

تاریخچه

از لحاظ تاریخی، کشورهای صنعتی در سال ۱۹۶۰ میلادی متوجه این شدند که باید به محافظت از محیط زیست توجه بسیار بیشتری داشته باشند و به همین دلیل با گذشت زمان و افزایش آگاهی‌های عمومی مردم، این امکان به وجود آمد که همه اقشار جامعه ضرورت حفظ محیط زیست را در زندگی روزمره خود متوجه شوند؛ اما متأسفانه در کشور ما با وجود علاقه شهروندان به حفظ محیط زیست، آگاهی‌های عمومی و اقدامات عملی کافی صورت نگرفته است. اما توجه داشته باشید که با اجرای بازاریابی سبز می‌توان مشکل آسیب به محیط زیست را برطرف کرد.

فواید بازاریابی سبز

یکی از فایده‌هایی که بازاریابی سبز دارد، این است که علاوه بر فراهم‌کردن اهداف اقتصادی و همچنین کسب شهرت برای فروشندگان، آگاهی‌های مردم نسبت به‌ضرورت محافظت از محیط زیست را گسترش می‌دهد و این موضوع باعث می‌شود تا آسیب کمتری به طبیعت و محیط زندگی انسان‌ها وارد شود.

یکی از مهم‌ترین کارهایی که کمپین‌های بازاریابی سبز انجام می‌دهند، این است که ویژگی محصولات و خدمات شرکت خود در زمینه محافظت از محیط زیست را با شدت بیشتری بیان می‌کنند؛ به‌عنوان‌مثال این ویژگی‌ها عبارت‌اند از: استفاده از موادی که از سازگاری مناسبی با محیط زیست برخوردار هستند. این مواد می‌توانند در بسته‌بندی محصولات نیز مورداستفاده قرار بگیرند.

ویژگی دیگر این است که مصرف انرژی در محصولات برقی با افزایش بازدهی همراه است؛ علاوه بر این کاهش مصرف مواد شیمیایی در محصولات کشاورزی و یا کاهش تولید سموم و دیگر آلاینده‌هایی که در فرایند ساخت محصولات مورداستفاده قرار می‌گیرند، ویژگی‌های دیگر محصولات سبز هستند.

متأسفانه باتوجه‌به شواهد، این نتیجه به دست می‌آید که امروز تعدادی از شرکت‌ها فقط به دنبال این هستند که با سوءاستفاده از بازاریابی سبز، منابع بیشتری برای خود کسب کنند. البته شرکت‌هایی نیز وجود دارد که محصولات خود را با حساسیت و توجه نسبت به محیط زیست تولید می‌کنند.

این شرکت‌ها دارای مدیران و صاحبانی هستند که علاوه بر کسب درآمد و رفع نیازهای خود به دنبال حفظ محیط زیست و خشنودی مصرف‌کنندگان نیز هستند و در برابر آن احساس مسئولیت می‌کنند.

یکی از نکات جالب در مورد بازاریابی سبز این است که گاهی اوقات تغییر در میزان دسترسی به یک محصول باعث شده است تا مصرف‌کنندگان به دنبال این باشند که تغییراتی در الگوی خرید خود به وجود بیاورند و در واقع به دنبال بازاریابی سبز بروند.

در این باره به بیان یک مثال می‌پردازیم: در سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ میلادی قیمت بنزین افزایش شدیدی را تجربه کرد؛ این موضوع باعث شد تا میزان فروش خودروهای بزرگ و خودروهای شاسی‌بلند در مقایسه با خودروهای دوگانه‌سوز و خودروهای هیربدی به‌شدت کاهش پیدا کند. این تغییر باعث شد تا مردم به سمت بازاریابی سبز جذب شوند و همچنین کمپین‌های بازاریابی جدیدی نیز برای گرایش مصرف‌کنندگان به سمت بازاریابی سبز شکل گرفت.

آن دسته از کارخانه‌هایی که محصولات سازگار با محیط زیست را تولید می‌کردند، یعنی محصولات بازیافتی را تولید می‌کردند و یا آلودگی نسبتاً کمتر ایجاد می‌کردند، متوجه شدند که برای افزایش گرایش مردم به سمت محصولات خود، باید در تبلیغات خود تاکید بر روی ویژگی‌های محیط زیستی کنند و به دنبال آن مشتریانی را که اقدامات آن‌ها را تحسین می‌کنند، به‌سوی خود جذب کنند.

البته نکته‌ای که باید کارخانه‌ها در این مورد به آن توجه کنند، این است که تبلیغات خود را در نشریه‌هایی که مرتبط با جاذبه‌های طبیعی و یا طبیعت‌گردی است، منتشر کنند زیرا در این نشریات توجه بیشتری به حفظ محیط زیست و طبیعت می‌شود.

یکی از موارد مهمی که باید به آن توجه شود، این است که چنانچه یک شرکت و یا کارخانه به‌دروغ خود را شرکتی سبز نشان دهد، کاملاً با شکست مواجه می‌شود، زیرا آن دسته از افرادی که در زمینه محیط زیست تحصیل‌کرده باشند، خیلی زود متوجه ادعای دروغین آن شرکت می‌شوند.

این موضوع باعث می‌شود تا شرکت‌های بزرگ برای به‌دست‌آوردن سود بیشتر و همچنین جذب مردم به سمت خود، از تبلیغات مفید استفاده کنند؛ به‌عنوان‌مثال شرکتی که در تبلیغات خود از مناظر طبیعی استفاده کند، اما فعالیت‌های آن برای طبیعت مضر باشد، نمی‌تواند توجه مشتریان را به‌سوی خود جذب کند.

البته متأسفانه گاهی اوقات این روش‌ها باعث جذب مشتریان ناآگاه می‌شود. در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا با ویژگی‌هایی که یک محصول سبز باید دارا باشد، آشنایی پیدا کنید.

ویژگی‌های یک محصول سبز

1. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که یک محصول سبز باید دارا باشد، این است که برای سلامتی انسان‌ها و حیوانات خطری نداشته باشد؛ در واقع از فرایند تولید تا مصرف یک محصول و حتی تجزیه آن، هیچ‌گونه آسیبی نباید به محیط زیست وارد شود.
2. ویژگی دیگر محصولات سبز این است که در روند تولید و مصرف آن‌ها از انرژی و یا منابع دیگر بیش از حد استفاده نشود.
3. مورد دیگر این است که در فرایند ایجاد یک محصول از فرآورده‌های حیوانی به‌صورت غیرضروری استفاده نشود و در واقع هیچ‌گونه آسیبی به حیوانات وارد نشود.
4. نکته دیگر این است که در زمان تولید این دسته از محصولات نباید از گونه‌های جانوری که رو به انقراض هستند و یا از آن دسته از مواد طبیعی که کمیاب هستند، استفاده شود.
5. یکی دیگر از ویژگی‌هایی که محصولات سبز باید دارا باشند، این است که دارای بسته‌بندی استاندارد باشند، زیرا چنانچه این محصولات به‌صورت نادرست بسته‌بندی شوند، عمر مفید آن‌ها کاهش پیدا می‌کند و همچنین موجب اسراف می‌شود.

مؤسسه مشاوره گایدلاین به بیان چند معیار ساده برای سازگاری محصولات با محیط زیست پرداخته است. این مؤسسه معتقد است آن دسته از محصولاتی سبز هستند که خوب و تمیز کار کنند و یا در صورت استفاده از آنان میزان پول و انرژی بیشتری ذخیره شود.

علاوه بر آن، این سازمان معتقد است آن دسته از شرکت‌هایی که به دنبال تولید محصولات سبز هستند، باید برای انجام این کار از مواد بازیافتی استفاده کنند و همچنین به دنبال این باشند تا میزان اسراف در فرایند تولید تا مصرف خود را کاهش دهند.

راه‌های شروع کمپین بازاریابی سبز

یکی از راه‌هایی که برای شروع کمپین بازاریابی سبز می‌توان انجام داد، این است که مصرف پلاستیک در تولید محصول کاهش پیدا کند. دراین‌رابطه افراد می‌توانند به‌جای استفاده از کیسه‌های پلاستیکی، از کیسه‌های کاغذی و یا پارچه استفاده کنند یا اینکه یک رستوران و یا کافه از ابزار فلزی و یا کاغذی به‌جای کارد و چنگال پلاستیکی استفاده کند.

راه دوم برای ورود به کمپین بازاریابی سبز تشویق به کاشت درختان و گیاهان است. این مورد یکی از بهترین استراتژی‌ها برای رسیدن به موفقیت در زمان آغاز بازاریابی سبز است. برای انجام این کار افراد می‌توانند بذر گل و یا گیاهان را در اختیار مشتریان خود قرار بدهند و از آن‌ها بخواهند که به‌منظور حفظ بیشتر محیط زیست به کاشت آنها بپردازند.

اقدام دیگری که برای افزایش موفقیت در بازاریابی سبز می‌توان انجام داد، این است که با اینفلوئنسرهای دوستدار محیط زیست همکاری کرد. همان‌طور که می‌دانید امروزه هیچ چیزی مانند حضور در شبکه‌های اجتماعی نمی‌تواند به مشهور شدن کمک کند. در این زمینه فروشندگان می‌توانند محتواهای ویدئویی مرتبط با محیط زیست و طبیعت را تولید کنند و از طریق همکاری با اینفلوئنسرها در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارند.

معایب استفاده از بازاریابی محیط زیستی

در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا با معایبی که استفاده از استراتژی‌های بازاریابی سبز دارا است، آشنایی پیدا کنید. یکی از معایبی که این بازاریابی دارد این است که برای شروع آن نیاز به هزینه بالایی است.

همان‌طور که در توضیحات ابتدایی بیان کردیم، بازاریابی سبز باعث کاهش هزینه‌ها می‌شود، اما در آغاز انجام این کار هزینه‌ها کمی بالا است. علت این موضوع این است که برای دسترسی به مواد قابل بازیافت و یا حتی ابزار برای بازیافت کردن محصولات، نیاز به سرمایه است.

عیب دیگر استراتژی بازاریابی سبز این است که برخی از کسب‌وکارها با هدف فریب مردم از آن استفاده می‌کنند؛ در واقع این کسب‌وکارها با تبلیغات خود آسیب‌های زیادی را به محیط زیست وارد می‌کنند و همچنین موجب منفی شدن ذهنیت مصرف‌کنندگان نسبت به بازاریابی سبز می‌شوند.

مورد دیگری که باید به آن توجه کنید این است که امروزه متأسفانه بیشتر مردم درباره محصولات سبز و فوایدی که این محصولات برای حفظ محیط زیست و طبیعت دارند، آگاهی ندارند؛ به همین دلیل باید به دنبال این باشیم که این موضوع را در جامعه گسترش دهیم.

همان‌طور که می‌دانید برای بازیافت پسماندهای محیط کار و استفاده دوباره از آن‌ها نیاز به برخی از محصولات و ابزارهایی است که ممکن است برای تهیه آن‌ها افراد مجبور به پرداخت هزینه‌های هنگفتی شوند.

علاوه بر این برای انجام استراتژی‌های بازاریابی سبز نیاز به تکنولوژی و دانش تخصصی است. فراهم‌کردن همه این موارد می‌تواند برای صاحبان کسب‌وکار دشوار باشد.

در ادامه به بیان چند کمپین بازاریابی سبز می‌پردازیم که توانستند با انجام بازاریابی‌های موفق از شهرت و محبوبیت بالایی برخوردار شوند.

کمپین‌های موفق در بازاریابی سبز

پاتاگونیا یکی از عالی‌ترین نمونه‌های بازاریابی سبز است که توانسته است این اطمینان را به مردم بدهد که دارای محصولات واقعاً سازگار با محیط زیست است؛ در واقع کاری که این برند انجام می‌دهد، این است که به‌صورت واضح و روشن برای مشتریان خود بیان می‌کند دارای چه محصولات سبزی است.

علاوه بر این، این برند به مشتریان خود می‌گوید که کدام یک از محصولاتش هنوز به‌صورت کامل سبز نشده‌اند.

نکته دیگر در مورد پاتاگونیا این است که این مجموعه میلیون‌ها دلار پول را به مجموعه‌های کشاورزی و گروه‌هایی که محافظ گونه‌های در حال انقراض هستند، اهدا کرده است و در واقع فعالیت خود را برای سبزتر شدن محیط زیست رونق بخشیده است.

تیمبرلند نیز یکی دیگر از معروف‌ترین شرکت‌های فعال در زمینه تولید و فروش لباس است که از استراتژی‌های بازاریابی سبز استفاده می‌کند. این شرکت متعهد است که برای تولید محصولات خود از موادی استفاده می‌کند که از سازگاری بالایی با محیط زیست برخوردار هستند.

علاوه بر این، تیمبرلند به دنبال این است که در آینده برای تولید محصولات خود در تمامی خطوط تولید به‌صورت صددرصدی از انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده کند.

برند مشهور دیگری که از استراتژی بازار سبز استفاده می‌کند، آووکادو است. این شرکت متعهد شده است که برای تولید محصولات خود همچون بالش و تشک از آن دسته از مواد ارگانیک استفاده کند که از سازگاری با محیط زیست برخوردار هستند.

مدیران این شرکت معتقدند که با استفاده از مواد ارگانیک و سازگار با طبیعت از آسیب به محیط زیست جلوگیری می‌کنند و همچنین به افزایش سلامت مردم نیز کمک شایانی می‌کنند.

گرین تویز یک کمپانی آمریکایی است که برای تولید محصولات خود از رویکرد بازاریابی سبز و همچنین از مواد ارگانیک استفاده می‌کند. این شرکت برای تولید محصولات خود به مسئله سلامتی کودکان توجه می‌کند و معتقد است که در محصولات تولیدی خود هیچ‌گونه ضرری برای سلامتی کودکان ایجاد نمی‌کند.

آن دسته از اسباب‌بازی‌هایی که توسط این کمپانی آمریکایی تولید می‌شوند، از متریال ۱۰۰% بازیافت شده استفاده کرده‌اند و همچنین از سازگاری کامل نیز با محیط زیست برخوردار هستند.

توصیه پایانی

با وجود توضیحاتی که در مورد استراتژی‌های بازار سبز، مزایا و معایب آن و همچنین کمپانی‌های بازاریابی محیط زیستی یا سبز داده شد، توصیه می‌شود که به‌منظور حفظ محیط زیست و همچنین بهبود شرایط آن برای خود و آیندگان به دنبال این باشیم که از محصولات تولید شده توسط بازار سبز استفاده کنیم.