پیشرفت علم و تکنولوژی ما را همچون موج با خود پیش می‌برد و باعث می‌شود که هر روز شاهد ظهور پدیده یا واژه‌ای جدید در این عرصه باشیم. انسان هوشمند، کسی است که بتواند خود را با تغییرات این جهان پرهیاهو هم‌گام و هم‌سو کند و برای رسیدن به مقاصد و اهداف نیک خود نیز  از این دگرگونی‌ها استفاده نماید.

در این مقاله سعی داریم شما را با دیجیتال مار‌کتینگ آشنا کنیم و هر آن چه را که لازم است پیرامون آن بدانید بیان نماییم. با ما  همراه باشید. شک نداریم خواندن این مقاله کمک زیادی به شما کرده و ابهامات ذهنی‌تان را برطرف می‌کند.

تولد دیجیتال مار‌کتینگ: تا به حال با خود فکر کرده‌اید اولین بازاریابی دیجیتال در دنیا چه زمانی صورت گرفت؟ این کار در واقع 100 سال پیش انجام شد. درست هم‌زمان با اختراع رادیو در سال 1896. ده سال طول کشید تا رادیو به محصولی در دسترس برای همه‌ی مردم تبدیل شود و همگان بتوانند آن را تهیه کرده و استفاده کنند. از همان جا بود که اولین جرقه‌های تبلیغات در ذهن صاحبان صنایع و کسب‌و‌کارها پدیدار شد. نخستین تبلیغات به اجرای یک اپرا مربوط می‌شد که بعد از پخش آگهی آن، کلیه‌ی بلیط‌ها فروش رفت و این روز در واقع تولد دیجیتال مارکتینگ به حساب می‌آید.

تعریف دیجیتال مار‌کتینگ: این اصطلاح در واقع از دو دهه پیش تا به حال به عنوان زیر مجموعه‌ای از مدیریت تبلیغات و مدیریت بازاریابی مورد بررسی قرار می‌گیرد و در سال‌های اخیر هم با توجه به رشد و توسعه‌ی فناوری به صورت یک دانش و تخصص  مستقل ارزیابی می‌شود. بازاریابی دیجیتال در حقیقت مجموعه‌ی همه‌ی ابزارها و فعالیت‌هایی است که در بستر دیجیتال برای بازاریابی محصولات و خدمات مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دیجیتال مارکتر معروف نیل پتل که به گفته‌ی مجله‌ی فوربز جزو 10 تن از معروف‌ترین دیجیتال مارکتر‌های دنیا‌ست، این واژه را این‌گونه تعریف می‌کند: “دیجیتال مارکتینگ به هرگونه‌ای از بازاریابی خدمات و محصولات گفته می‌شود که از طریق دستگاه‌های الکترونیکی انجام می‌گیرد”. در تعریف این واژه بحث استفاده از ابزارهای دیجیتال مطرح می‌شود نه فقط موتور‌های جستجو و اپلیکیشن‌ها.

نوع آنلاین دیجیتال مار‌کتینگ: نکته‌ی قابل توجه این‌جاست که دیجیتال مار‌کتینگ می‌تواند به صورت هم‌زمان آنلاین یا آفلاین باشد و  اما نوع آنلاین آن را که به صورت مختصر بازاریابی آنلاین هم می‌نامند چه نوعی است؟ این نوع در واقع روشی است که شما با کمک گرفتن از اینترنت و شاید هم با کمک گرفتن از باقی ابزارهای دیجیتال انجام می‌دهید و به شما این توانایی را می‌دهد تا با سرعت بیشتر و به شکلی دقیق‌تر با مشتریان خود ارتباط برقرار کنید.

ابزارهای دیجیتال مار‌کتینگ یا بازاریابی دیجیتال:

1)بازاریابی به کمک موتور‌های جستجو (شامل ترافیک خریداری شده و ارگانیک)

2) سئو یا همان بهینه‌سازی برای موتور‌های جستجو

3) بازاریابی محتوا

4) بازاریابی شبکه‌های اجتماعی

5) بازاریابی درونگرا

6) استراتژی محتوا

7 ) تبلیغات کلیکی

8) تبلیغات بنری

9) اینفلوئنسر مارکتینگ

10) تبلیغات موبایلی

سوالی که در این مقطع مطرح می‌شود این است که آیا شما استراتژی ویژه‌ای برای دیجیتال مار‌کتینگ دارید؟ نتایج تحقیقاتی که از سال 2012 روند رشد دیجیتال مار‌کتینگ را در نظر گرفته بود نشان می‌دهد در این زمینه رشد بسیار چشم‌گیر و قابل توجهی وجود داشته است. مثلا سال‌ها پیش سه چهارم کسب و‌کارها به این دلیل که هیچ آشنایی با تکنیک‌های جدید نداشتند کسب و کار خود را بی‌برنامه پیش می‌بردند اما این مقدار امروزه به میزان 44 درصد کاهش داشته است. البته گرچه این مقدار هم هنوز بالاست اما می‌توان امید داشت در سال‌های آتی تمامی کسب و‌کارها طبق یک برنامه‌ی خاص و استراتژی مشخص در حوزه‌ی دیجیتال مار‌کتینگ فعالیت‌های خود را انجام دهند.

راه کارهایی برای توسعه‌ی استراتژی دیجیتال مار‌کتینگ:

حقیقت ماجرا این است که مهم‌تر از استراتژی داشتن یا نداشتن، شما جایگاه خود را در نظر داشته باشید. هم جایگاه کنونی و هم جایگاهی را که مثلا ظرف ده سال آینده می‌خواهید به آن دست پیدا کنید مد نظر قرار دهید. باید برنامه‌ی مدونی برای خود بچینید و در آن برنامه‌ریزی اهداف آتی، نیازها و جایگاه خود را تعیین نمایید. فرض بگیریم شما یک برنامه‌ی طولانی مدت برای شرکت خودتان چیده‌اید که قرار است ظرف ده سال آینده به آن دست یابید. در طول این ده سال هم باید برنامه‌های خرد و کوچک خود را گام به گام پیش ببرید تا به هدف نهایی برسید. برنامه‌ریزی استراتژی دیجیتال دقیقا به همین صورت است . یکی از بهترین نکات برای آن ابزارهای اندازه‌گیری دقیق است تا شما بدانید تبلیغات‌تان چه بازخوردی داشته است یا مثلا در بازاریابی ایمیل مار‌کتینگ بتوانید مشخص کنید که چه مقدار از ایمیل‌های شما خوانده شده یا در تبلیغات کلیکی پی ببرید که چه مقدار کلیک روی آگهی شما می‌شود.

همان‌طور که می‌دانید برخی از شرکت‌ها به ارزشمندی بازار دیجیتال پی برده و سعی دارند تا از شبکه‌های اجتماعی، ایمیل و موارد مرتبط به آن استفاده کنند چون در این صورت نتیجه‌ی بهتری کسب خواهند کرد. اما باید بدانید دیجیتال مار‌کتینگ فقط به این موارد محدود نمی‌شود یعنی شما باید از قبل زمینه را فراهم کرده و بعد اقدام کنید. یک نکته‌ی مهم دیگر را هم باید در نظر داشته باشید و آن این‌که شرکت شما چه بزرگ باشد چه کوچک فرقی نمی‌کند در هر دو صورت، به برنامه‌ی دیجیتال مار‌کتینگ نیاز دارد.

پیامدهای منفی نداشتن استراتژی مناسب برای دیجیتال مار‌کتینگ:

1)بی جهت بودن: شرکت‌های بی‌هدف شرکت‌هایی هستند که هیچ استراتژی مناسبی برای آن چیزی که می‌خواهند از طریق آنلاین به دست آورند، ندارند. بنابراین نه می‌توانند خریداران و مشتریان جدیدی به دست بیاورند و نه می‌توانند با کاربران و مشتریان فعلی خود ارتباط مناسبی داشته باشند. وقتی شما هیچ هدفی نداشته باشید، چطور خواهید توانست میزان نیل به اهداف‌تان را بررسی کنید؟

2) سهم بازار آنلاین خود را نمی‌دانید: وقتی در مورد سهم بازار خود تحقیق نمی‌کنید نمی‌توانید از تقاضای مشتریان و خریداران تان آگاه باشید و در حقیقت درخواست آن‌ها را نادیده می‌گیرید. امروزه بازار سنتی تجارت در حال تغیراتی با سرعت بسیار زیاد است و رفتار و منش مشتریان و رقبای شما نسبت به گذشته دست‌خوش تغیرات زیادی شده است. بنابراین لازم است که شما با آخرین متد‌های روز اطلاعات خود را در حوزه‌ی دیجیتال مار‌کتینگ به روز کنید. خوب است بدانید یکی از مهم‌ترین اصول برنامه‌ریزی برای  استراتژی، دانستن نبض بازار است .

3) رقبا سهم بازار شما را به دست می آورند: اگر شما هیچ منبعی برای دیجیتال مار‌کتینگ  نداشته و بی‌هدف و بی‌برنامه پیش بروید رقبا خیلی زود سهم‌تان را خواهند گرفت و شما جایگاه و اعتبار خود را از دست خواهید داد.

4) هیچ گونه پیشنهادی برای فروش محصولات خود نخواهید داشت: وقتی از مشتریانی تعریف کنید که قبلا محصولات شما را خریداری کرده و از آن رضایت داشته‌اند بر وجه و اعتبار شما نزد کاربران جدید افزوده شده و آن‌ها هم به خرید از شما تشویق می‌شوند و در آینده هم به شما وفادار خواند بود. در غیر این صورت پیشنهادی جدید از طرف خریداران خود پیدا نخواهید کرد.

5) شناختی از مشتریان آنلاین خود نخواهید داشت: برای بررسی وب‌سایت شما ابزار زیادی وجود دارد که یکی از آن‌ها گو‌گل آنا‌لیتیک می‌باشد؛ اما این ابزار قادر نیستند تا اطلاعات دقیقی از مشتریان به شما بدهند شما باید از ابزارهای دقیق‌تری مانند فرم تماس یا فرم نظر‌سنجی استفاده کنید تا نوع علاقه و میزان خرید کاربران خود را بسنجید.

6) کسب و کار خود را از دست خواهید داد: صبر، مهم‌ترین ویژگی در دیجیتال مار‌کتینگ و کسب و‌کارهای اینترنتی است. همان طور که می دانید راه های زیاد برای بهبود کسب و‌کارها و حتی دور زدن آن ها از طریق مسیرهای میان‌بر وجود دارد اما فراموش نکنید که اگر سایت خود را سریع و بدون هیچ برنامه‌ی مدونی بالا ببرید گوگل سایت‌تان را جریمه کرده، رتبه‌تان تنزل یافته و دیگر هرگز نمی‌توانید به رتبه‌ی قبلی بر‌گردید.

7) افول در بازار رقبا: اگر مهارت لازم را در گرداندن کسب و کار خود نداشته و یا اینکه منابع کافی در اختیار‌تان نباشد، به سختی می‌توانید در بازار رقابتی دوام آورده و به تقاضای خریداران و مشتریان خود پاسخ مثبت بدهید.

8) بودجه و زمان خود را از دست می‌دهید: ممکن است گاهی منابع کافی داشته اما علم استفاده از این منابع را نداشته باشید و از استراتژی خاصی هم بهره‌مند نباشید در این صورت نه تنها نمی‌توانید از منابع خود استفاده کنید بلکه حتی پول و زمان خود را نیز از دست خواهید داد.

9) مانند یک فروشگاه معمولی به فعالیت خود ادامه می‌دهید و هیچ پیشنهاد جدیدی نخواهید داشت: اگر به وب‌سایت‌ها و برند‌های معروف نگاهی انداخته باشید می‌دانید که آن ها هر بار، روند بازاریابی خود را عوض می‌کنند یعنی پیشنهاد ویژه‌ای را ارائه داده و سعی دارند تا وب‌سایت‌شان را از حالت تکراری نجات دهند. اگر کاربری وارد وب‌سایت شما شده و هیچ مطلب کاربردی و جدیدی را پیدا نکند، وب‌سایت شما را متروکه می‌پندارد و در ضمن از طرف گو‌گل هم به دلیل به روز نکردن مطالب‌تان جریمه خواهید شد.

10) وب‌سایت شما بهینه‌سازی نمی‌شود: هر شرکتی برای خود اصول و قواعد‌ی جهت تجزیه تحلیل وب‌سایتش دارد اما هیچ گاه مدیران ارشد به تیم‌شان جهت انجام این کار اعتماد نمی‌کنند بنابراین اگر استراتژی دیجیتال مار‌کتینگ شما بتواند حقوق ابتدایی را برآورده سازد، می‌توان امیدوار بود که باقی جنبه‌های کلیدی مثل بازاریابی شبکه‌های اجتماعی، جستجوی بازاریابی، تجربه‌ی کاربری و  ایمیل هم به خوبی پیش برود.