شرکت اسپیس ایکس (space_x) یک شرکت تولید کننده ی محصولات صنایع هوافضا است،که با مدیریت ‘ایلان ماسک’ در حال فعالیت می باشد.
با پیشرفت تکنولوژی آرزوی سفر به فضا برای بشریت قابل دسترسی شده است و ایلان ماسک با تاسیس و پیشبرد این شرکت به دنبال تحقق این آرزوست.
شرکت اسپیس ایکس در سال ۲۰۰۲ تاسیس شد و اولین شرکت خصوصی بود که موفق به پرتاب یک فضاپیما از مدار زمین و مستقر کردن آن در ایستگاه فضایی بین المللی iss و سپس بازگرداندن این فضاپیما به زمین شد. دفتر مرکزی اسپیس ایکس با مدیریت ایلان ماسک و حدود ۶ هزار کارمند در هاتوژن کالیفرنیا مستقر است. یک کارخانه و یک سایت پرتاب در جنوب تگزاس،جایی که موشک های قابل استفاده مجدد خود را پرتاب می کند،در مرکز فضایی کندی ناسا، و یک سایت دیگر که موشک ها در آن فرود میآیند در فلوریدا متعلق به این شرکت است. این شرکت همچنین دارای پایگاه پرتاب دیگری در واندنبرگ در کالیفرنیا می باشد.
ایلان ماسک در اوایل سال ۲۰۰۰ با ملاحظه عقبنشینی ناسا در تجارت پرتاب فضاپیما به مدارکم زمین تصمیم به بهره بردن از این فرصت گرفت و به دنبال آن شرکت اسپیس ایکس را در جهت رقابت با شرکت های قدیمی و قدرتمند دیگر مانند ‘بوئینگ’ و ‘اروربیتال ساینس ویرجینیا’ تاسیس کرد.
ماسک به دنبال ایجاد یک کلنی خود پایدار تشکیل شده از یک میلیون نفر در مریخ طی۴۰ تا ۱۰۰ سال آینده،به منظور ساختن زندگی چند سیاره ای برای انسان است.به دنبال دستیابی به این هدف بطور حیرتآوری بخش اصلی ایجاد این کلونی با تولید یک موشک مناسب با قابلیت استفاده مجدد از آن،در دسامبر ۲۰۱۵ محقق شد.
پیش زمینه اطلاعاتی درمورد فضاپیماها و کاوشگرهای فضایی فضاپیما:تاکنون سه نوع اصلی فضاپیما ساخته شده است؛ماهواره ها،کاوشگرهای بدون سرنشین و فضاپیمای با سرنشین.
- •ماهواره ها:فضاپیماهای بدون سرنشین هستند که دور مدار زمین می گردند.انرژی لازم برای کارِ دستگاههای درون ماهواره از صفحه های خورشیدی فراهم می شود که انرژی نور خورشید را به الکتریسیته تبدیل می کنند.
- •کاوشگرها:فضاپیما های رباتی هستند که حاوی دوربین ها و ابزارهایی برای جمع آوری اطلاعات علمی و فرستادن آنها به زمین می باشند.کاوشگرها موتور های موشکی کوچکی دارند که به هنگام تغییر مسیر یا برای کاهش سرعت پیش از ورود به مدار زمین روشن می شوند. به همراه بعضی کاوشگر ها وسیله ای برای نشستن روی سطح سیاره ها می فرستند که با استفاده از ترمز موشکی و چترهای نجات به آرامی فرود میآیند.
- •سفرهای فضایی با سرنشین: نخستین فضاپیمای با سرنشین ‘آپولو’ بود که در سال ۱۹۶۹ میلادی فضانوردان را به ماه برد.پس از آن ‘ایستگاههای فضایی مداری’ و ‘شاتل های فضایی’ ساخته شدند. سفینه ها باید هوا و غذا و آب کافی برای زنده نگه داشتن و کار چند ماه فضانوردان را در فضا همراه داشته باشند. مواد تازه را از زمین می توان با فضاپیماهای بدون سرنشین فرستاد. این سفینه ها می توانند در فضا به فضاپیمای با سرنشین متصل شوند.
- • موشکها:فضاپیماها برای رسیدن به سرعت لازم ورود به مدار زمین یا گریز از گرانش زمین به موشک های پرتابی نیاز دارند. این موشک ها اغلب سه بخش یا مرحله دارد وقتی سوخت یک بخش تمام می شود،آن بخش سقوط می کند و بخش دیگر روشن می شود.
- • شاتل های فضایی:شاتل فضایی مثل موشک بلند می شود و مثل هواپیما می نشیند و حداکثر با سرعت ۲۸ هزار کیلومتر بر ساعت حرکت میکند. نخستین شاتل فضایی به نام ‘کلمبیا’ در سال ۱۹۸۱ پرتاب شد.این پرتاب نشان داد که میتوان به جای ساختن یک موشک جدید برای هر سفر فضایی موشکی را با قابلیت استفاده دوباره برای پرتاب سفینه به کار برد.شاتل محموله خود را به مدار پرتاب میکند سرعت شاتل هنگام پرتاب بسیار تعیین کننده است،اگر سرعت خیلی زیاد باشد ماهواره در فضا به پرواز در می آید اگر خیلی کندباشد به زمین سقوط می کند.
فالکن۹؛ موشک فضاپیمابر اسپیس ایکس و دراگون فضاپیمای اسپیس ایکس است.با وظیفه قرار دادن انسان و بار در مدار نزدیک زمین و ایستگاه فضایی بین المللی.
اسپیس ایکس از سال ۲۰۰۸ قراردادهای تامین تجاری ناسا (CRS) را بست.از دسامبر ۲۰۱۰ با جابجایی بار به ایستگاه فضایی بینالمللی از خاک ایالات متحده در کپسولهای دراگون در نوک موشکهای فالکن ۹ حدود ۱۶ میلیارد دلار درآمد داشت، که همچنان ادامه دارد و همینطور اسپیس ایکس با حمل ماهواره های بزرگ و محموله های نظامی به مدار زمین بیش از ۱۲ میلیارد دلار درآمد داشته است. این شرکت با پرتاب ۱۹ موشک در سال ۲۰۱۸ موفق به رکورد شکنی در این عرصه شد.
سازندگان این فضاپیما در سال ۲۰۱۲ مبلغ ۴۴۰ میلیون دلار جهت توسعه پروژه حمل فضانورد از ناسا دریافت کرد.
در مارس ۲۰۰۶، صدمیلیون دلارِ ایلان ماست روی اسپیس ایکس سرمایه گذاری شد.
در اوت ۲۰۰۸ اسپیس ایکس سرمایه ۲۰ میلیون دلاری از طرف ‘فاندرس فاند’ را قبول کرد.
تا سال ۲۰۱۳ دو سوم شرکت متعلق به ایلان ماسک موسس شرکت بود و ۷۰ میلیون سهم به ارزش ۸۷۵ میلیون دلار به وسیله سهام اختصاصی به دست آمده بود .
بعد از پرواز دراگون سی۲+ در می ۲۰۱۲ ارزش سهام خصوصی شرکت نزدیک به دو برابر شد و به مقدار ۲/۳ بیلیون دلار رسید.
در ۱۶ ژوئن ۲۰۰۹ اسپیس ایکس اقدام به گشایش دپارتمان ایمنی فضانورد و تضمین ماموریت نمود. شرکت، فضانورد سابق ناسا ‘کن باور ساکس’ را برای نظارت بر این بخش به عنوان معاون رئیس شرکت استخدام کرد.
اسپیس ایکس در واقعی شرکت ترابری فضایی خصوصی است که در ۸ دسامبر ۲۰۱۰ پس از بازگشت کپسول دراگون از یک پرواز دو مداری تبدیل به نخستین شرکت خصوصی شد که توانسته است هر دو عملیات ارسال و دریافت سفینه فضایی از مدار را با موفقیت پشت سر بگذارد.
طبق برنامه اسپیس ایکس نخستین گروه از انسانها در سال ۲۰۲۴ میلادی به مریخ فرستاده خواهند شد و در سال ۲۰۲۵ به آن سیاره خواهند رسید،پیش از آن تجهیزات لازم برای اسکان بشر هر دو سال یک بار به مریخ فرستاده خواهد شد که نخستین آن در سال ۲۰۱۸ میلادی بوده است و بدین ترتیب پایگاهی برای بقای انسان در مریخ ایجاد خواهد شد.
پرتابگر های فضایی فالکن(موشک فالکن)؛
فالکن ۱:یک موشک کوچک با توانایی قرار دادن چند کیلوگرم در مدار نزدیک زمین بود. فالکون یک، ۱۵ پرواز در طی ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۹ انجام داد در ۲۸ سپتامبر ۲۰۰۸ فالکن یک پس از چهارمین تلاش، موفق به رسیدن به مدار شد و تبدیل به نخستین موشک با سرمایه خصوصی و سوخت مایع شد که قادر به انجام این کار شده بود.
فال کن ۱ در ۱۳ ژوئیه ۲۰۰۹ در پنجمین پروازش قادر به حمل موفقیت آمیز نخستین محموله تجاری خود،ماهواره مالزیایی ‘رازک ست’ و قرار دادن آن در مدار شد.
فالکن ۹: فالکن ۹ قادر به تحویل ۱۰ هزار و ۴۵۰ کیلوگرم به مدار است و برای رقابت با موشک های دلتا ۴ و اتلس۵ در نظر گرفته شده است.
این موشک برای مرحله اول ۹موتور مرلین دارد. در ژوئن ۲۰۱۰ موشک فالکن ۹ در نخستین تلاشش موفق به رسیدن به مدار شد.
فالکون سنگین (دراگون فضاپیما): در سال ۲۰۰۵ اسپیس ایکس اعلام کرد که به دنبال یک برنامه فضایی مربوط به انسان تا پایان ده است. فضاپیمای دراگون برای حمل فضانورد به مدار و فراتر از آن در نظر گرفته شده است.در سال ۲۰۱۴ فضاپیماهای پشتیبانی نوع اژدها(Dragon)به سوی ایستگاه فضایی بین المللی iss پرتاب شدند.
موتورهای موشک: از زمان تاسیس اسپیس ایکس در ۲۰۰۲ ،این شرکت سه خانواده از موتور موشک را توسعه داده است.
مرلین و کسترول؛ برای شروع نیروی محرکه وسیله و دراگوrcs برای کنترل پیشرانه.
اسپیس ایکس در حال توسعه دو موتور موشک دیگر به نام سوپردراکو و رپتور است.
مرلین یک خانواده از پیشرانه های توسعه داده شده توسط اسپیس ایکس برای استفاده در پرتابگرهای فالکن است.موتور مرلین از اکسیژن مایع وRP_1 به عنوان پیشران، در یک چرخه انرژیِ مولد گازی استفاده می کند. موتور مرلین در اصل برای بازیابی از طریق دریا و استفاده مجدد طراحی شده است.
شرکت اسپیس ایکس با مدیریت ایلانماسک پیشرفتهایی در بالاترین حد ممکن را تجربه میکند؛ فالکن یک موتوره و فالکن ۹ با ۹عدد موتور و فالکن سنگین(heavy) باسه خوشه ی ۹ تایی موتور .
۸۰ درصد قطعات در هر موشک اسپیسایکس در کارخانه این شرکت تولید میشود و کنترل کیفی نیز در خود کارخانه انجام می گیرد و همه این موارد دست به دست هم میدهند که هزینههای برون سپاری کاهش یابد تا جایی که قیمت تمام شده موشک فالکن ۹ در مراحل اولیه طراحی تا اولین پرواز آن ۴۴۰ میلیون دلار باشد، که این مبلغ حدود یک سوم هزینه ناسا است.
موشک های فالکون ۹ و فالکن سنگین شرکت اسپیس ایکس در کلاس موشک های مداری هستند و به طور منظم ماهواره ها و محموله ها را به مدار زمین می برند و به زودی قرار است این موشکها فضانوردان را نیز جابجا کنند.
اسپیس ایکس نسخه مناسب فضانوردان ،کپسول دراگون ۲ را نیز تولید کرده است. کپسولی که قبلاً به عنوان حامل بار بدون سرنشین به ایستگاه فضایی بینالمللی کاربرد داشت که به نام کرو دراگون خوانده شده است است. این کپسول برای حمل شیشه یاهفت فضانورد طراحی شده و یک نسخه فوق مدرن از کپسول های قدیمی است.
آزمایش موفق از پرواز کرودراگون به نام ماموریت1 _SPX_DMدر ۲ مارس ۲۰۱۹ انجام شد که طی آن کرودراگون با موشک فالکون ۹ پرتاب شد و با موفقیت درISS مستقر شد و سپس به زمین برگشت.در حال حاضر این کپسول باید روی آب فرود آید و با کشتی بازیابی شود.
در آینده ای نه چندان دور انتظار میرود نسخه جدیدی از کرودراگون
در هنگام فرود دوباره در صفحه پرتاب قرار گیرد.
به منظور کاهش هزینه تلاش بر استفاده از اجزای قابل بازیابی و استفاده مجدد شده است. اکنون مرحله اول موشک با قابلیت استفاده ۱۰مرتبه ساخته شده است.
اسپیس ایکس در سال ۲۰۱۰ با پرتاب اولین محموله به مدار زمین اولین بمب خبری شد و اولین شرکت خصوصی، که موفق به این پرتاب شده بود.
تا آن روز این کار فقط توسط سازمان های دولتی مانند ناسا و روس کاسموس روسیه انجام می شد.
رکورد دوم اسپیس ایکس ورود عمودی و بازیابی موشک فالکون ۹ در ۲۱ دسامبر ۲۰۱۵ بود. در آن زمان تنها موارد ثبت شده در این سطح متعلق به ‘جف بروس’ بنیانگذار آمازون بود،که موشکی را به فضا فرستاد و موفق به فرود عمودی آن شد ولی این پرواز یک پرواز نمایشی بود و به مدار نرسید.
هدف اصلی اسپیکس زمانی محقق میشود که بتواند با خیال راحت فضانوردان را به مدار حمل کند و سپس به زمین برگرداند.این موضوع از سال ۲۰۱۱ همواره مطرح بود.
اسپیس ایکس دوست دارد در این صنعت،یک شرکت خلاق و بی رقیب باشد،با هدف اعزام افراد به مریخ.
شاید این یک رویای بزرگ برای همگان باشد ولی ایلان در جهت تحقق این آرزو،در تکاپوست و وعده داده است که مسافران انسانی را با هزینه کمتر از ۵۰۰ هزار دلار به ازای هر صندلی به مریخ ببرد.با دستیابی به این مهم تاریخ جدیدی در زندگی بشریت آغاز خواهد شد.
0 نظر