آیا پس از اینکه کسب و کار خود را به جایگاهی والا و سطح اول رساندید، وقت آن است که در گوشه دفتر بنشینید و از کسب درآمد خود لذت ببرید؟ قطعا خیر؛ چرا که این درآمدها زودگذر خواهد بود. بلافاصله فردی دیگر ایده خلاقانه شما را به اجرا درمی‌آورد و دیگر خبری از ثروت و موفقیت نیست. برای مثال به بومی‌سازی همین اپلیکشن اوبر در ایران دقت کنید؛اسنپ، تپسی، ماکسیم، جا به جا و… کدام یک برتر است؟ همه این‌ها تاکسی اینترنتی هستند؛ اما اسنپ، پرطرفدارتر و موفق‌تر بوده چون تمرکز خود را تنها بر روی تاکسی اینترنتی نگذاشته است. اسنپ فود، اسنپ باکس، اسنپ تریپ و…

روز به روز هم به سرویس‌های خود می‌افزاید و خدمات بیشتری را در اختیار کاربران قرار می‌دهد تا تکراری نشود و پس از گذشت مدتی جای خود را به اپلیکیشنی دیگر ندهد.

داستان اوبر نیز داستان موفقیت و دوران پساموفقیت است. جایی که اوبر تاکسی اینترنتی را خلق می‌نماید اما تا هلیکوپتر اینترنتی هم پیش می‌رود؟

مروری بر تاریخچه اوبر

استارتاپ اوبر در سال ۲۰۰۹ توسط گرت کمپ و تراویس کالانیک، تاسیس شد.

خدماتی برای کرایه لیموزین

ایده اوبر، نخست در ذهن گرت کمپ شکل می‌گیرد که خود داستانی جذاب را به همراه دارد. کمپ ۸۰۰ دلار ناقابل را برای کرایه یک لیموزین در سال نو پرداخت می‌کند. این مسئله ایده‌ای را در سر کمپ پرورش داد تا راهی را برای کاهش هزینه حمل و نقل مستقیم پیدا کند‌. استدلال او در این زمینه این بود که به اشتراک گذاشتن هزینه با دیگران، می‌تواند آن را مقرون به صرفه کند. به همین سادگی ایده اوبر توسط او شکل گرفت.

دسامبر ۲۰۰۸، تراویس کالانیک در کنفرانس فناوری LeWeb در پاریس شرکت می‌کند. او در آنجا با گرت کمپ آشنا شده و به ایده خلاقانه وی علاقه نشان می‌دهد. همکاری این دو از همان کنفرانس آغاز می‌گردد.

گرت کمپ

اوبرکب (UberCab)

در مارس سال ۲۰۰۹، کمپ و ۲ دوست دانشگاهی‌اش، اسکار سالازار و کنراد ولان، اولین نسخه از خدمات لیموزین خود را با نام اوبرکب (UberCab) ایجاد کردند.

پس از مدتی، تراویس کالانیک به این استارتاپ پیوست و به‌عنوان شتاب دهنده اصلی منصوب شد. خب این یعنی چه؟ درواقع وظیفه تراویس هدایت عملیات اوبر به طور موقت، برای ایجاد نمونه‌‌های اولیه محصول و یافتن مدیر کل برای اجرای تمام وقت عملیات شرکت تا نخستین راه‌اندازی آن در سان‌فرانسیسکو بود.

پیوستن کالانیک به اوبر را می‌توان بسیار مثبت تلقی کرد؛ چرا که وی به این استارتاپ اعتبار بخشید و به عنوان مشاور اعظم در این شرکت شناخته شد.

در بالا گفته شد که یافتن مدیر کل برای اجرای تمام وقت عملیات شرکت، از وظایف تراویس کالانیک بود‌. کالانیک موفق به یافتن شخصی مناسب برای این سمت شد؛ فردی با نام رایان گریوز. نحوه آشنایی او با کالانیک نیز در نوع خود جالب است. رایان در پاسخ به توییت کالانیک که خبر از افتتاح اوبر را می‌داد، این سمت را از آن خود کرد. او علاوه بر به دست آوردن این سمت، ۵ الی ۱۰ درصد سهام شرکت را نیز کسب نمود. رایان در آغاز به عنوان مدیر عامل کار خود را شروع کرد؛ اما پس از گذشت چند ماه موضع خود را به مدیر ارشد عملیات تغییر داد.

این خدمات تنها با ۳ اتومبیل در نیویورک، مورد آزمایش قرار گرفت. درنهایت ۲ سال بعد از پایه‌گذاری، در تاریخ می سال ۲۰۱۱، خدمات و اپلیکشین تلفن همراه اوبر به طور رسمی در سان فرانسیسکو آغاز به کار کرد.

در آغاز، این اپلیکیشن تنها به کاربران خود امکان کرایه لیموزین را می‌داد که یک و نیم ۱/۵ برابر قیمت تاکسی بود.

تغییر نام به اوبر

در همین سال، اعتراضات اپراتورهای تاکسی سان‌فرانسیسکو سبب شد این شرکت نام خود را از اوبرکمب به اوبر تغییر دهد. واژه اوبر کلمه‌ای است که ریشه‌ای آلمانی دارد و به معنای بالا و برتر است.

اوبر کار خود را با ۲۰۰ هزار دلار سرمایه که توسط خود گرت کمپ و تراویس کالانیک تامین شده بود، آغاز کرد. با پیشرفت و ترقی چشمگیر این شرکت، سرمایه‌گذاران گردن کلفتی به اوبر پا گذاشتند. این امر سبب ورود به بازارهای جهانی می‌شد. اولین سرمایه در سال ۲۰۱۱ و با سرمایه‌گذاری ۱۱ میلیون دلاری بنچمارک کپیتال و سکویا تأمین گردید.

همانطور که می‌دانید اوبر در آغاز تنها روی مسافران اتومبیل‌‌های سواری لوکس مشکی (لیموزین) تمرکز داشت. در سال ۲۰۱۲ UberX راه‌اندازی شد. گزینه‌‌ای ارزان‌‌تر که کاربران آن قادر به درخواست تاکسی معمولی از طریق برنامه تلفن همراه خود بودند. در ابتدا نرخ آن مشابه تاکسی بود اما از لیموزین ۳۵ درصد ارزان‌‌تر!

اوبر لحظه به لحظه پیشرفت می‌کرد و هیچ‌کسی نمی‌توانست آن را متوقف کند. هر سال یک ایده جدید، هر لحظه راه‌اندازی یک سرویس که سبب می‌شد مردم بیش از پیش به استفاده از اوبر روی بیاورند. در ۳۰ دسامبر ۲۰۱۵، پنج سال و نیم پس از نخستین سفر، تعداد سفرهای اوبر به یک میلیارد رسید. امپراطوری تاسیس شده توسط کمپ و کالانیک در دوران اوج خود به سر می‌برد.

سوال پیش می‌آید که چگونه؟ ادامه متن را مشاهده کنید تا با خلاقیت‌های خارق‌‌العاده این استارتاپ آشنا شوید.

امکان پرداخت آنلاین

پس از مدتی امکان پرداخت آنلاین به این اپلیکیشن اضافه شد که بسیار کار آمد بود؛ چرا که به کاربران این امکان را می‌داد تاکسی را از تلفن هوشمند خود پیدا کرده و به راحتی و به سرعت، خود را به مقصد برسانند. این امکان، برگ برنده اوبر نام گرفت. این ایده به سرعت مورد استقبال مردم قرار گرفت و سبب گسترش بیشتر اوبر در قاره‌های آسیا، آفریقا و آمریکای جنوبی شد. پیش از آن، در لندن نیز راه‌اندازی شده بود.

در سال ۲۰۱۳، اوبر صدها میلیون پوند از طریق سرمایه‌گذاران از جمله گوگل ونچرز (Google Ventures) کسب نمود.

پایین آمدن قیمت در قیاس با تاکسی

با ثبت نام بسیاری از رانندگان در بخش UberX در ماه آوریل، نرخ‌های این بخش پائین آمدند تا اوبر در مقایسه با تاکسی به صرفه‌تر باشد. این مسئله باعث نارضایتی برخی از رانندگان لیموزین و تاکسی شد. رویا پردازی‌های اوبر تمامی نداشت. در سال ۲۰۱۴ به سمت پکن نیز قدم برداشت تا بازار چین را به تیر خود درآورد که موفق هم بود.

در آگوست سال ۲۰۱۴، Uber Pool، یک سرویس اشتراکی مسافر در منطقه سان فرانسیسکو راه‌اندازی شد.

این سرویس سبب می‌شد تا کاربران سفر خود را با دیگر مسافران هم‌مسیر، شریک شوند. در نتیجه پول کمتری پرداخت کنند و در هزینه صرفه جویی به عمل بیاورند. اوبرپول به لیست موفقیت‌های اوبر اضافه گردید. در شهرهای دیگر نظیر پاریس، لندن و کشورهای چین، کانادا، سنگاپور، هند و استرالیا اجرایی شد.

سفر با اوبر از طریق هلیکوپتر (UberCHOPPER)

در همان سال در اقدامی عجیب سرویس  UberCHOPPER را بنا نمود.

سفر با اوبر از طریق هلیکوپتر

اوبر با همکاری شرکت Blade اقدام به ارائه خدمات سفر از طریق هلیکوپتر در مسیر نیویورک به سمت هامپتون به مناسب روز استقلال آمریکا نمود. در سال ۲۰۱۶ نیز با همکاری شرکت ایرباس برای مدت آزمایشی یک ماه، در شهر سائوپائولو خدمات هلیکوپتری خود را راه‌اندازی کرد.  با همکاری Blade خدمات هلیکوپتری ویژه روزهای خاص را ادامه می‌دهد. به عنوان مثال برای مراسم فستیوال فیلم کن و یا فستیوال ساندس این سرویس برقرار می‌باشد. آن طور که مدیر عامل اوبر در سپتامبر ۲۰۱۶ اعلام کرد، این برند قدرتمند قصد دارد تا ارائه خدمات حمل و نقل خود را در مسیر های زمینی و هوایی ادامه داده و روی آن بیش از گذشته سرمایه‌گذاری انجام خواهد شد.

در دسامبر ۲۰۱۵، زمانی که برای نخستین بار در تاریخ به زنان عربستان سعودی حق رأی داده شد، اوبر گزینه درخواست یک سفر رایگان به محل رأی‌گیری را فعال نمود.‌

اوبر ایتز (Uber Eats)

در همان سال سرویسی با نام اوبرایتز (Uber Eats) کار خود را در شیکاگو، لس آنجلس و نیویورک آغاز کرد. به مردم این امکان را داد تا از غذاهای خوشمزه، هر زمان که نیاز دارند، لذت ببرند.

اوبر در امور خیریه نیز مشارکت داشت و  تسهیلاتی را برای رانندگان ناشنوا و کم‌شنوا فراهم نمود.

در سال ۲۰۱۷ اوبر از طرف بنیاد مرزهای الکترونیک، رتبه ۵ ستاره حفظ حریم خصوصی را دریافت کرد.

گسترش اوبر در دیگر کشورها

در سال ۲۰۱۸ اوبر عملیات خود را در روسیه، ارمنستان، جمهوری آذربایجان، بلاروس، گرجستان و قزاقستان با شرکت Yandex.Taxi (این شرکت نیز کارمزدی همانند اوبر دارد) تلفیق نمود و ۲۲۵ میلیون دلار در آن سرمایه‌‌گذاری کرد. همچنین خدمات خود را در جنوب شرقی آسیا گسترش داد.

در سال ۲۰۱۹ سهام این شرکت به عرضه عمومی گذاشته شد تا اولین شکست این شرکت رقم بخورد. اوبر باعث افت سهام شد. مجبور گردید تا به علت ضرر و زیان، بخشی از کارمندان اضافی خود را اخراج نماید.

اوبر با هدف برقراری ارتباط، برای کارگرانی که خواهان کار موقت هستند، بخش Uber Works را راه‌اندازی کرد که  فعلا در شیکاگو فعال است. همچنین خدمات تاکسی هلیکوپتر فرودگاهی را نیز در دسترس همه کاربران از فرودگاه جان اف کندی قرار داده است.

اوبر یعنی همه چیز…

یعنی یک حمل نقل آسان، سریع، به صرفه و از همه مهم‌تر کارآمد. اوبر با تکیه بر ایده‌های خلاقانه و کارآمد، برای راحتی و سهولت استفاده مردم از حمل و نقل، توانسته به راحتی تاکسی‌ها را ناک اوت کند.

در حال حاضر اوبر دارای انواع گزینه‌های انتخاب وسایل نقلیه است. از جمله: تاکسی، لیموزین، وسیله نقلیه با کاربرد ورزشی، تاکسی مخصوص معلولین، هلیکوپتر، سرویس Uberpool (مناسب مسافرانی که هم مسیر هستند)، اتومبیل‌های بزرگ برای تعداد زیاد مسافران (۶ نفر)، همچنین دوچرخه و موتورسیکلت در برخی کشورها.

این استارتاپ جذاب از سان فرانسیسکو آغاز شد اما به ۳۰۰ شهر در ۸۵ کشور جهان رسید. آن‌ها میلیون‌ها شغل ایجاد کرده و رویای بزرگی را در سر می‌پرورانند.

رویای عدم نیاز مردم به خرید خودرو! زیرا سفر با اوبر جایگزین ارزان‌‌تری خواهد بود.

اوبر یعنی همه چیز

مشکلات و چالش‌های اوبر

با مطالعه متن بالا حتما به خودتان می‌گویید: «دمش گرم، چقدر پیشرفت، چقدر موفقیت!» اما اینگونه نیست؛ چرا که این ایده با دیگر کسب و کارهای اینترنتی متفاوت است. مخالفان بسیاری در سراسر دنیا دارد چون صادقانه نان خیلی‌ها را آجر می‌کند.

در برخی شهرها و کشورها، اوبر معترض و مخالفان جدی داشت که کار را برای این شرکت سخت می‌کرد. مشکل بعدی راضی کردن راننده‌‌ها بود که وارد این سیستم شوند؛ چون اگر از صنف تاکسی‌‌ها خارج می‌‌شدند دیگر بازگشتی در کار نبود.

به‌ روزرسانی حمل و نقل و افزایش کیفیت خدمات، چالش بعدی در همان سال‌‌های اولیه بود. قرار است مردم با قیمت پایین‌‌تر و سریع‌‌تر سوار یک تاکسی بهتر شوند. این امر حسادت خیلی‌ها را بر می‌انگیزد.

دیدی چوکسینگ استارتاپی چیتی

ایده اوبر یک نیاز واقعی بود. به همین دلیل به فاصله چند سال از تاسیس اوبر، استارتاپ‌‌های دیگری هم در این زمینه فعالیت‌های خود را آغاز کردند. مهم‌‌ترین‌ آن شرکت Didi Chuxing در کشور چین بود.

دیدی چوکسینگ استارتاپی است که همانند اوبر در کشور چین در حوزه حمل‌ و نقل و تاکسی‌‌رانی به فعالیت می‌پردازد.

بازار چین به واسطه جمعیت بالای خود اهمیت بالایی داشت. اوبر اجازه نمی‌داد که دیدی این بازار درآمدزا را از چنگش درآورد. سرانجام پس از یک مشاجره بسیار طولانی، شرکت اوبر در برابر همتای چینی خود تسلیم شد. در نهایت واحد چین خود را به دیدی چوکسینگ واگذار کرد.

اکنون این دو شرکت در قالب یک همکاری مشترک با یکدیگر به فعالیت در چین ادامه می‌‌دهند.

اما مشکلات تمامی نداشت. در ادامه کار، اوبر با انواع دیگری از چالش‌ها مانند چالش #اوبر_را_حذف_کنید (DeleteUber#) یا مشکلات کیفیتی تاکسی‌ها و راننده‌ها روبرو شد.

همیشه دو حالت وجود دارد:

1. مردم راضی نیستند و اعتراض دارند.
2. راننده‌‌ها از حقوق و دستمزد و شرایط کار گله‌‌مند هستند و نافرمانی می‌‌کنند یا خدماتی که باید و مورد انتظار است را به مشتریان ارائه نمی‌‌کنند.

در مقطعی، اوبر مشکلات بسیار زیادی با راننده‌‌ها پیدا کرد. به طوری که مجبور شد حمل و نقل خود را به‌ روز و درصد زیادی از راننده‌ها را اخراج کند.

اوبر در سال‌های اخیر با چالش‌‌های نقض حریم خصوصی نیز رو به رو شده است. شرکت‌‌هایی مانند اپل تهدید کردند اپلیکیشن این شرکت را از روی اپ‌ استور خود پاک می‌‌کنند؛ چون اعتقاد دارند با استفاده از روش‌‌هایی سعی دارد مشتریان خود را ردگیری کرده و از نحوه ترددهای آن‌ها باخبر شود.

نام یک ایرانی در همه جا می‌درخشد!

شروین پیشه‌ور

شروین پیشه‌ور، کارآفرین و سرمایه‌گذار ایرانی‌تبار مستقر در سان‌فرانسیسکو در ایالات متحده آمریکا است. او به همراه اسکات استنفورد شریک شرپاونچرز و از مؤسسین و رئیس هیئت مدیرهٔ هایپرلوپ تکنالجیز است که از اولین سرمایه‌گذاران این شرکت بوده است.

مروری کوتاه بر زندگینامه تراویس کالانیک

زندگینامه تراویس کالانیک

این درست است که ایده اولیه توسط گرت کمپ مطرح شد؛ اما این تراویس کالانیک است که سبب پیشرفت‌های اوبر تا این حد والا شده است. به نوعی تراویس کالانیک مرد اول این استارتاپ نام دارد.

وی در تاریخ ۶ آگوست ۱۹۷۶ در لس‌آنجلس آمریکا چشم‌ به جهان گشود. پدرش دونالد کالانیک به عنوان مهندس شهرساز در شهرداری کار می‌کرد. مادرش نویسنده بخش تبلیغات روزنامه «Daily News» لس‌آنجلس بود.

تراویس از همان دوران نوجوانی به کارآفرینی علاقه‌مند بود. همین علاقه سبب شد تا در سال ۱۹۹۸ تحصیلات دانشگاهی در UCLA را رها کرد و به استارتاپ Scour (موتور جستجوی فیلم و موسیقی) پیوست.

علاقه‌مند به کارآفرینی

کالانیک این استارتاپ را به همراه چند تن از دوستانش توسعه داد. تمامی آن‌ها مسئول بخش فنی بودند و تراویس کالانیک نقش بازاریاب تیم را ایفا می‌کرد. او توانست سرمایه لازم برای گسترش فعالیت تیم را تأمین کند؛ اما متاسفانه این استارتاپ با مشکلات حقوقی مواجهه شد که سبب گردید تا کل مجموعه ورشکست شود.

تراویس در سال ۲۰۰۱ شرکت Red Swoosh را به عنوان بزرگ‌ترین پایگاه انتقال داده اینترنتی دنیا با بیش از ۳ میلیون سرور فعال تأسیس کرد؛ اما باز هم شانس با او یار نبود و با ارزان شدن قیمت پهنای باند در سطح جهان، شرکت‌های بزرگ عملاً نیازی به سروری جداگانه برای انتقال سریع اطلاعات روی بستر اینترنت نداشتند. کالانیک مجبور شد کمپانی خود را به ارزش ۱۹ میلیون دلار به کمپانی آکامای تکنولوژی بفروشد.

تراویس شکست‌های بسیاری متحمل شد؛ اما با اوبر و همکاری با گرت کمپ در نهایت به موفقیت‌های بزرگ و تحقق آرزوهای دوران نوجوانی رسیده است.

تراویس کالانیک، نهایتا در سال ۲۰۱۹ تمام سهام خود را به مبلغ ۲/۵ میلیارد دلار به فروش رساند و از هیئت مدیره اوبر کناره‌گیری کرد. وی راجع به ترک اوبر گفته: «من به تمامی دستاوردهایی که اوبر کسب کرده است، می‌‌بالم. از این پس به‌ عنوان نظاره‌‌گر، مشوق موفقیت‌‌های آینده‌ٔ آن خواهم بود.»

جدیدترین سرمایه‌‌گذاری کالانیک در دنیای فناوری، کسب‌ و کاری است که آشپزخانه ابری (Cloud Kitchen) نام دارد و به رستوران‌‌ها فضایی برای آماده‌‌سازی و تحویل غذا اجاره می‌دهد.