کمتر کسی است که نام شرکت «هوندا» را نشنیده باشد؛ اسمی که با نام موتور سیکلت عجین شده است. موفقیت‌ها و دست‌آوردهای این شرکت ژاپنی تنها به تولید موتورسیکلت ختم نشده و امروزه به عنوان یکی از کمپانی‌های برتر جهان، محصولات متنوعی اعم از خودرو، دیزل‌های برقی، ربات، هواپیما، قایق‌های تفریحی و حتی ماشین چمن زنی را نیز در فهرست تولیدات خود دارد.

این شرکت با تولید ۱۴ میلیون دستگاه خودرو، بزرگ‌ترین تولید‌کننده موتورهای درون سوز جهان است. در حال حاضر هوندا پس از شرکت‌های جنرال موتورز، فولکس واگن، تویوتا، هیوندا، فورد، نیسان و پژو، به عنوان هشتمین خودروساز بزرگ جهان شناخته می‌شود. هوندا دارای ۱۴۷ هزار کارمند و کارگر است که فقط ۲۷ هزار نفر آنان یعنی ۱۹ درصد کارکنان در واحد تحقیق و توسعه مشغول به کارند. در ادامه نگاهی خواهیم داشت به دلایل موفقیت این شرکت و زندگینامه جالب و خواندنی موسس آن سوییشیرو هوندا.

همه چیز در مورد هوندا، آن‌ها هیچ وقت دست از سودآوری نخواهند کشید!

همه چیز در مورد هوندا: چگونگی موفقیت شرکت خودروساز ژاپنی

موفقیت شرکت خودروساز ژاپنی؛ چرا و چگونه؟ چه چیزی هوندا را در تنگنا قرار می‌دهد؟

«تاکانوبو ایتو» مدیرعامل جدید شرکت خودروسازی هوندا، عادت دارد که با بودجه‌ای مشخص کار کند. او تا مدت‌ها با موتورسیکلت “هوندا باجا ۲۵۰ سی‌سی” خود سر کار حاضر می‌شد؛ بی‌آنکه حتی بخواهد با استفاده از یک سیویک یا آکورد، رفت و آمد خود را راحت‌تر کند. در حال حاضر با اینکه “ایتو” بر کرسی مدیر عاملی شرکت هوندا تکیه زده است، همچنان پشت یک میز ساده چوبی و در کنار یک دوجین از دیگر مسئولان اجرایی شرکت کار می‌کند. بسیاری از جلسات مدیران نیز در همین اتاق و دور یک میز گرد کوچک و روی چهار چهارپایه برگزار می‌شود. این صرفه جویی‌ها به آیتو و هوندا کمک کرده تا با موفقیت، دوران رکود اقتصادی را پشت سر بگذارند. در سال مالی گذشته که در ماه مارس به پایان رسید، هوندا ۵ / ۱ میلیارد دلار سود کرد، آن هم در حالی که تویوتا موتور ۹. ۴ میلیارد و نیسان ۶. ۲ میلیارد ضرر دادند. امسال هم به نظر می‌رسد که سود هوندا بالغ بر ۶۰۰ میلیون دلار باشد؛ در حالی که پیش‌بینی می‌شود تویوتا ۵ میلیارد و نیسان حدود ۲ میلیارد ضرر بدهند. ایتو می‌گوید: “فروش همچنان سیر نزولی را طی می‌کند، ولی شاید ما در مقایسه با دیگران، کمتر از کسادی بازار آسیب دیده‌ایم.”

وضعیت خوب هوندا مدیون ترکیب صحیح محصولات این شرکت با در نظر گرفتن شرایط زمانی است. هوندا با ارائه مجموعه‌ای از خودروهای گازسوز به رانندگان آمریکایی؛ که از خودروهای پرمصرف خسته شده‌ و به خودروهای کوچکتر روی آورده‌ بودند، توانست سود خوبی به دست آورد. فراموش نکنید که هوندا شرکت شماره یک موتور سیکلت‌سازی دنیا است و گفته می‌شود که نیمی از سود خالص امسال این شرکت از فروش موتورسیکلت به کشور‌های در حال توسعه به دست آمده است.

به عقیده صاحب نظران، یکی دیگر از دلایل موفقیت هوندا، نگاه منحصر بفرد این شرکت است. شعار همیشگی هوندا؛ «تفکر سریع، سرمایه گذاری محتاطانه و ارزیابی مداوم توانایی‌های شرکت» بوده و هست. یکی از تحلیلگران UBS در توکیو می‌گوید: “رمز موفقیت هوندا در این است که همیشه مشتاق شنیدن حقیقت دردناک هستند.»

کاهش تعداد خودروهای بزرگ هوندا در سال‌های اخیر اصلا تصادفی نیست. در آغاز این دهه، هیئت رئیسه هوندا تصمیم گرفت که خلاف عرف معمول رفتار کند و در پی تولید خودروهای سواری بزرگ نباشد. در عوض، هوندا از راهی سود خود را افزایش داد که در آن بهترین بود؛ یعنی تولید خودروهای کوچک و متوسط. زمانی که خودروهای سواری بزرگ پول‌سازتر بودند، هوندا با تمرکز بر تولید انبوه چهار مدل اصلی خودرو، یعنی سدان فیت، آکورد، سیویک و CR – V به سود رسید و سالانه در سراسر جهان بیش از ۵۰۰ هزار دستگاه از هر کدام از این خودروها فروخت که روی هم سه چهارم کل فروش این شرکت را تشکیل می‌دهد.

از دیگر نکات بارز و متمایز هوندا، نبود نسبی سلسله مراتب در این شرکت است که با چشم‌پوشی از تجملات، تنها به موفقیت کل مجموعه به عنوان پیکری واحد می‌اندیشد. بیشتر مدیران رده بالای هوندا، مانند ایتو، مهندس هستند و بیشتر تمایل دارند در مورد فناوری‌ها صحبت کنند تا اینکه در خصوص مسائل مالی به چانه‌زنی بپردازند. اندروفیلیپس، از شرکت کی بی‌سی سکیوریتی، در توکیو می‌گوید: “راز موفقیت هوندا، مصلحت گرایی است.” این بینش یکی از دلایلی است که باعث شده این شرکت هیچ گاه ضرر مالی ندهد. اگر چه ایتو تصدیق می‌کند که هوندا به نسبت دیگر رقبایش با سرعت کمتری گرفتار رکود اقتصاد جهانی شده؛ تاکید دارد که نخستین و مهم‌ترین دلیل این امر، عملکرد خوب شرکتش در تعدیل هزینه‌ها بوده است. او می‌گوید: “زمانی که می‌خواستیم بررسی کنیم که چه باید کرد، روند تصمیم‌گیری با سرعت پیش می‌رفت.”

حالا ایتو باید شرکت را از دوران فروش‌های ناامید‌کننده به سلامت عبور دهد و برای رونق دوباره آماده کند. یکی از بزرگترین موانع، افزایش ارزش ین است. جایگاه کنونی ین در مقایسه با بهای دلار، صادرات سودآور را برای ژاپن دشوار ساخته است؛ هرچند باز هم هوندا به نسبت رقبای خود نیسان و تویوتا از این قضیه آسیب کمتری دیده، چرا که ۸۰ درصد از خودروهایی را که این شرکت در آمریکا می‌فروشد، در کارخانه‌های هوندا در ایالات متحده ساخته می‌شوند.

برخی منتقدان از این گله دارند که هوندا با صرفه جویی‌هایش، مدل‌های مطرحی مانند رودستر S۲۰۰۰ را کنار گذاشته است. CR – Z، خودروی هیبریدی جدیدی که قرار است به بازار عرضه شود، می‌تواند باعث خوشنودی دوستداران این شرکت شود. ایتو می‌گوید حاضر نیست بر شمار خودروهای پر سر و صدا، خودروی جدیدی اضافه کند و تنها محصولاتی را تولید خواهد کرد که دوستدار محیط زیست باشند. او می‌گوید: “ما می‌خواهیم خودروهایی را در دسترس خریداران قرار دهیم که از راندنشان لذت ببرند و به هیچ وجه قصد تولید خودروهای پرمصرف را نداریم.”

موسس هوندا

موسس هوندا: سوئی شیرو هوندا

 سوئی شیرو هوندا (Söichiro Honda)

سوئی شیرو هوندا، موسس شرکت هوندا، فرزند یک آهنگر و مکانیک ماهر بود. او در اواسط دوره دبیرستان، تحصیل را رها کرد و ظرف مدت ۱۲ سال، بزرگترین شرکت موتورسیکلت‌سازی دنیا را تأسیس کرد. سوئی شیرو ۴۰ ساله در ۱۹۴۶ موسسه تحقیقات فنی هوندا را دایر کرد تا دوچرخه‌های کوچک موتوری تولید کند. او در ۱۹۴۸ تنها با ۳۲۰۰ دلار سرمایه و خرید موتورهای مازاد و پیوند زدن آنها به دوچرخه‌ها، شرکتی را بنیان گذاشت که اکنون در دنیا جایگاه اول موتورسیکلت‌سازی را دارد. هدف او تولید یک وسیله حمل و نقل ارزان قیمت بود. این چیزی بود که ژاپن پس از جنگ جهانی به آن نیاز داشت.

او در سال ۱۹۷۳ و در سن ۶۶ سالگی، در بیست و پنجمین سالگرد تاسیس شرکت بازنشسته شد. بخشی از موقعیت او مرهون شراکت تجاری با فوجی ساوا در امر بازاریابی و توزیع بود. هوندا راه و روش فنی و مهندسی شرکت را تعیین می‌کرد و فوجی ساوا خط مشی بازاریابی و امور اداری را. هوندا از همان ابتدا معتقد بود که تعمیر اتومبیل، کاری که او بسیار به آن علاقه داشت، کاری است محدود زیرا تنها می‌تواند در مناطق اطراف آن‌ها به کار آید. او می‌گفت اگر من بتوانم وسیله‌هایی بسازم، می‌توانم کسب و کار خود را تا نقطه‌های دوردستی در دنیا گسترش دهم.

او بعدها دلیل ترک تحصیل خود را اینگونه بیان کرد: “حال کسی را داشتم که از دارد گرسنگی می‌میرد اما به جای وعده‌ای غذا از او انتظار دارند که اصول تغذیه صحیح را بیاموزد.” او همچنین معتقد بود که در کف کارخانه دانش بیشتری وجود دارد تا در دفتر کار. هنگامی که در محل باشید می‌بینید چه چیزی واقعی است. او به تعبیر خودش به راحتی با سخت‌ترین دشواری‌ها روبرو می‌شد. از ناکامی باکی نداشت و براین باور بود که موفقیت را تنها می‌توان از راه ناکامی‌های مکرر و خویشتن نگری به دست آورد. در واقع موفقیت یعنی یک درصد از کاری که ۹۹ درصد آن شکست بوده است.

هوندا درباره کارکنان عقیده داشت که در وهله نخست هرکس باید برای خودش کار کند. کارکنان خود را فدای شرکت نمی‌کنند. انسان‌ها برای انجام کار به شرکت می‌آیند تا از آن لذت ببرند. همین احساس منجر به نوآوری می‌شود. هوندا شکیبایی را شرط موفقیت می‌دانست و می‌گفت: “می‌گویند هر یک از ما جلوه‌ای از ذات بی‌همتای خالق را در خود نهفته داریم. فکر می‌کنم سهم من از این موهبت، شکیبایی است که به من کمک می‌کند تا در کمین فرصت‌ها باشم.”

فکر جستجوگر و خلاق سوئی شیرو هوندا، آهنگرزاده روستاهای ژاپن، آنقدر عالی بود که توانست پس از ترک تحصیل دبیرستان طی مدت ۱۲ سال بزرگترین کارخانه موتورسیکلت‌سازی جهان را داشته باشد. شاید حتی خود او نیز در ابتدا تصور نمی‌کرد که بتواند با ورود به دنیای موتورسیکلت‌سازی به عرصه تخصصی خودروسازی وارد شود و در میان غول‌های جهانی این حرفه، سربرآورد و در مقام هفتم بایستد. زمانی که به همراه شریک مبتکر تجاری خود فوجی ساوا اولین خودروی هوندا را در آمریکا طراحی و عرضه کرد، تصور این امر مشکل بود که این شرکت تا دو دهه قبل از آن اساسا هیچگونه خودرویی تولید نکرده است. اما نبوغ فنی و مهندسی هوندا در کنار استعداد بازاریابی و توزیع فوجی ساوا، چنین امکانی را فراهم آورد و شرکتی را به جهانیان معرفی کرد که بیش از نیمی از کارکنان آن، هم اینک در آمریکا به موتورسیکلت‌سازی و خودروسازی مشغول هستند و در سال ۲۰۰۸، کارخانه خودروسازی دیگری با ظرفیت ۲۰۰ هزار خودرو در سال در آن کشور افتتاح کرد. رسیدن به کوه موفقیت و پیشرفت، هدف هوندا بود که با تلاش، همت و سخت کوشی بدان  قله دست یافت.

زمانی که هوندا، تنها با شش نفر،  در کمال صرفه جویی، آزادمنشی و آینده نگری، اولین نمایندگی خود را در آمریکا دایر می‌کرد، شاید یکی از آموزه‌های فرهنگی آن کشور پشتیبان معنوی آنها بود: «هر چیزی با ارزش و گرانبهاست و اتلاف گناه است.»

تاریخچه شرکت هوندا، قدرت رویاها

تاریخچه شرکت هوندا، قدرت رویاها

سوئی شیرو هوندا، جوان کارآفرین ژاپنی، یک سال پس از پایان جنگ جهانی دوم که ژاپن در آتش آن جنگ سوخته بود، به عشق تولید دوچرخه‌ای که موتور داشته باشد، موسسه تحقیقات فنی هوندا را تأسیس کرد. یک سال بعد، در ۱۹۴۷، اولین محصول این موسسه به نام «دوچرخه موتوری نوع A» روانه بازار شد. سال بعد به منظور تولید موتورها توسط خود شرکت، شرکت هوندا موتورز تاسیس شد.

هم‌زمان با این تغییر نام، هوندا برای توزیع و بازاریابی محصولات خود با تاکئو فوجی ساوا که بازاریابی مجرب بود قرارداد مشارکت بست. سوئی شیرو همواره درباره این مشارکت با تاکئو تاکید می‌کرد که آنها یک هدف داشتند و آن رسیدن به قله کوه بود. سال ۱۹۵۱ تعداد کارکنان به ۱۵۰ نفر رسید و ۲۳۸۰ موتورسیکلت فروخته شد. در سال ۱۹۵۵ هوندا در اولین مسابقه موتورسیکلت رانی جاده‌ای استقامت شرکت کرد. سال ۱۹۵۹ نقطه عطفی برای شرکت محسوب می‌شد. چرا؟ چون از یک سو موتورسیکلت مردم پسند ۱۲۵ سی سی عرضه و با استقبال عظیمی مواجه شد و از سوی دیگر، هوندا نسبت به بازاریابی محصولات خود در آمریکا اقدام و شرکت هوندا موتورز را با شش نفر از کارکنان بازگشایی کرد.

کاواشیما به عنوان رئیس شرکت تازه تاسیس در آمریکا انتخاب شد. هنگامی که او و تنها دو نفر دیگر برای تاسیس شرکت به کالیفرنیا رفتند، آپارتمانی ماهانه ۸۰ دلار اجاره کردند که فقط یک تخت داشت. از این رو دو نفر ناچار بودند روی زمین بخوابند. سپس یک انباری در قسمت کهنه شهر اجاره کردند و برای اینکه هزینه‌ها را پایین بیاورند با دست، تخته صندوق‌های حاوی موتورسیکلت را جابه جا می‌کردند و سه ردیفه روی هم می‌گذاشتند. کف انبار را هم تمیز و جایی برای نگهداری لوازم یدکی آماده کردند. اینها کارهایی بود که باید انجام می‌گرفت. سال پیش از آن، هوندا، در ژاپن موتورسیکلت سوپرکاپ ۵۰CC را طراحی و عرضه کرد که با استقبال عموم مواجه شد؛ به طوری که در سال ۱۹۵۹، از ۲۸۵۰۰۰ موتور فروخته شده، ۱۶۸۰۰۰ دستگاه متعلق به این مدل بود. در میانه دهه ۱۹۶۰، هوندا فروشنده شماره یک موتورسیکلت در آمریکا شد. در سال ۱۹۶۰، هوندا در کنار عرصه تولید موتورسیکلت به عرصه تولید خودرو نیز قدم نهاد و خودرو مدل ۳۶۰ – S را که بیشتر موتورسیکلتی با چهار چرخ و یک سقف بود طراحی و به بازار ارائه داد. در این سال اولین واحد تحقیق و توسعه شرکت نیز دایر شد.

در ۱۹۶۳، اولین خودروی مسابقه‌ای ورزشی در ژاپن با نام S۵۰۰ توسط هوندا عرضه شد و سال بعد برای اولین بار در مسابقات اتومبیل‌رانی حضور یافت. گرچه در این مسابقه توفیقی نصیب محصول هوندا نشد اما سال بعد هوندا توانست اولین پیروزی را در مسابقات فرمول یک به دست آورد. در فاصله این چند سال، شعباتی از هوندا در آلمان و کانادا نیز تاسیس شد.

در سال ۱۹۶۷، یعنی سه سال قبل از بروز بحران نفتی جهانی، توجه به صرفه جویی در مصرف بنزین در سرلوحه کارهای تحقیقاتی و عملیاتی شرکت هوندا قرار گرفت. بدین جهت در ۱۹۷۳، هوندا اولین موتور بدون آلودگی CVCC را روی خودروی مدل سیویک نصب کرد. در سال ۱۹۸۲، هوندای آمریکا ضمن تولید ۱۰۰ هزار دستگاه موتورسیکلت، اولین خودرو با مارک آکورد را ارائه داد و جایگاه اول خودروهای دیزلی را در آمریکا به دست آورد. جالب توجه است که هوندا اولین شرکت ژاپنی بود که در این سال تولید خودروی خود را در آمریکا آغاز کرد در حالی که این شرکت تا اوایل دهه ۱۹۶۰ اساسا هیچ خودرویی تولید نکرده بود. فروش خودروی کیفی سیویک در ۱۹۷۵ در آمریکا به ۱۰ هزار دستگاه در ماه رسید. در سال ۱۹۹۸ تولید خودروی سیویک با سوخت سی ان جی (CNG) در آمریکا آغاز شد. سال بعد، مدل آکورد هوندا بیشترین فروش را در آمریکا به دست آورد و تا مدت‌ها ادامه پیدا کرد. تا سال ۲۰۰۳، ۱۰ میلیون خودروی هوندا در آمریکا ساخته شد. هم اکنون شرکت هوندا، ۱۰ کارخانه مونتاژ خودرو در آمریکا دارد. برخی نشان‌های خودروی هوندا عبارت است از آکورد، سیویک، CR – V، المنت، فیت، پایلوت، اودیسه، ریدجلین و S2000.

چشم‌انداز و مأموریت

شرکت هوندا چشم‌انداز خود را چنین تعریف کرده است: «جامعه در اثر رهبری اجتماعی هوندا بهتر خواهد شد.» ماموریت هوندا نیز عبارت است از: «رفاه و غنای اجتماعی، اقتصادی و آموزشی جوامع از طریق مشارکت فردی و همکاری جمعی.» اهداف شرکت هوندا عبارت است از: «توجه و پاسخ دادن به نیازهای اجتماع؛ درک، توافق و تعهد و مشارکت کارکنان به کارگیری مناسب منابع؛ بیشینه کردن منافع بالقوه پشتیبانی طرح تجاری هوندا.»

تحقیق و توسعه

نام اولیه شرکت هوندا، موسسه تحقیقات فنی هوندا بود که بعدها به شرکت هوندا موتورز تغییر نام داد. اندیشه این تغییر ریشه در بافت فکری بنیانگذار شرکت، سوئی شیرو هوندا داشت که با وجود آنکه تحصیلات رسمی چندانی نداشت، مکانیکی ماهر و مبتکر محسوب می‌شد. به همین جهت در ۱۹۵۷ اولین واحد مستقل تحقیق و توسعه شرکت تأسیس شد. پس از تاسیس شرکت هوندای آمریکایی، واحد تحقیق و توسعه آن در ۱۹۸۴ افتتاح شد. عرضه اولین خودروهای مسابقه‌ای و نیز موتورهای دیزلی گازوئیل سوز و توجه به صرفه جویی جدی در مصرف بنزین، حتی قبل از بحران نفتی سال ۱۹۷۰ از ویژگی‌های تحقیقاتی شرکت هوندا محسوب می‌شود. هوندا اهمیت خاصی برای نسبت بین افراد و فناوری قائل است و بر این باور است که افراد بهتر از طریق فناوری و فناوری برتر از طریق افراد حاصل می‌شود.

کارکنان

هنگامی که در ۱۹۷۹، هوندا اولین کارخانه خود را در آمریکا بنیان نهاد، اولین شرکتی بود که مستقیما نیروهای آمریکایی را به استخدام خود درآورد. اکنون از ۱۶۷ هزار نفر کارکنان شرکت، بیش از ۱۰۰ هزار نفر در آمریکا در حوزه موتورسیکلت و خودرو‌سازی فعالیت دارند. ۲۷ هزار نفر از این افراد در حوزه تحقیق و توسعه مشغول هستند.

فروش

هوندا اکنون هفتمین شرکت بزرگ خودروسازی جهان محسوب می‌شود. در سال ۲۰۰۵، ۱۶۴ .۴۳۶. ۳ دستگاه خودرو یعنی ۳ .۵ درصد تولید کل جهانی به هوندا اختصاص داشت. هوندا، پس از جنرال موتورز، تویوتا، دایملر کرایسلر، فورد و فولکس واگن، هفتمین خودروساز جهانی است که شرکت‌های نیسان، پژو، هیوندا، فیات، بامو، رنو، ولوو و سوزوکی را پشت سر خود دارد. هوندا با فروش حدود ۹۵ میلیارد دلار و سود خالص ۵ میلیارد دلاری در رتبه سی و یکم از  پانصد شرکت برتر جهانی قرار گرفته است.

چشم‌انداز و مأموریت شرکت خودروسازی هوندا